ყველამ იცის სახელგანთქმულ ფარაონ ტუტანხამონის შესახებ, თუმცა მისი და და დედოფლი, ანხესენამუნი თითქმის უცნობია. დედოფლის ტრაგიკული ცხოვრება, ძალიან დეტალურადაა აღწერილი რელიეფებსა და წარწერებზე. მეამბოხე ფარაონის, ეხნატონისა და დედოფალ ნეფერტიტის გოგონა, მეუღლის სიკვდილის შემდეგ, ისტორიის ფურცლებიდან უკვლოდ ქრება. ზუსტად ისევე, როგორც ამარნას პერიოდის ყველა სამეფო ოჯახის წევრი.
ანხესენამუნი (მისი სიცოცხლე ამონისათვის) მე-18 დინასტიის დედოფალი, ნეფერტიტისა და ეხნატონის მესამე ქალიშვილი, საკმაოდ ადრეულ ასაკში დაქორწინდა ნახევარძმასა და ფარაონზე ტუტანხამონზე. ამ დროისათვის ანხესენამუნი 13 წლისაა, მისი მეუღლე კი 8 ან 10.
ძველი ეგვიპტის სამეფო კარზე, ოჯახის წევრებს შორის ქორწინება საკმაოდ დამკვიდრებული ტრადიცია იყო. ფარაონები, ღმერთების მემკვიდრებად ითველოდნენ, აქედან გამომდინარე, ინცესტი მათთვის იყო ქმედება, რითაც დაიცავდნენ სამეფო სისხლის სისუფთავეს დედამიწაზე, ტახტზე ასვლაც, მხოლოდ იმ მემკვიდრეს შეეძლო, რომელიც მსგავსი ქორწინების შედეგად იყო გაჩენილი. ტუტანხამონიც სავარაუდოდ ამგვარი ქორწინებით გაჩნდა, რის გამოც მას გარკვეული გენეტიკური დაავადებები ჰქონდა, მათ შორის ტერფის მრუდეობა.
ანხესენამუნი საკმაოდ მძიმე პერიოდში დაიბადა, მამამისი – ფარაონი ეხნატონი ქვეყანაში მონოთეისტურ რეფორმებს ატარებდა, (ძვ.წ. 1348 წელი). სამეფო ოჯახმა მიატოვა იმდროინდელი დედაქალაქი და რელიგიური ცენტრი თებე და ახალ დედაქალაქში – ახეტატონში გადავიდა, მრავალღმერთიანობა უარყვეს და ერთი ღმერთის – ატონის კულტი აღიარეს. რა თქმა უნდა მისმა ქმედებებმა აღაშფოთა ქურუმთა და დიდებულთა კასტა. ეგვიპტე სხვა ცივილიზაციებისაგან განსხვავებით, საკმაოდ ძნელად იღებდა სიახლეს და ყოველთვის ტრადიციების მკაცრი დაცვით გამოირჩეოდა. ქურუმებს უდიდესი ქონება დაეგროვებინათ ტაძრებში, ეხნატონმა კი მათ ხელიდან ძალაუფლებად და სიმდიდრე გამოაცალა.
ანხესენამუნი ფარან ეხნატონის მეფობის მეოთხე წელს დაიბადა, მას ჰყავდა ორი უფროსი და მერიტატენი და მეკეტატენი, მათ მიიღეს „უფროსი პრინცესების“ ტიტული, რაც მათ უფლებას აძლევდა მონაწილეობა მიეღოთ რელიგიურ და ასევე სამთავრობო საქმეებში. პრინცესას სახელი თავდაპირველად იყო ანხესენპაატენი – რაც ითარგმნება „მისი სიცოცხლე ატონისათვის“.
რამდენიმე რელიეფი და წარწერა მიუთითებს, რომ ანხესენამუნი, ფარაონ ეხნატონისა და მისი მამის ცოლი იყო. ეხნატონის გარდაცვალების შემდეგ, ტახტზე მცირე ხნით ადის სმენკჰარე და დედოფალი ნეფერნეფერუატენი, თუმცა მათი მმართველობა გაურკვეველი მიზეზების გამო საკმაოდ მცირე ხნიანია და ტახტზე ადიან ტუტანხამონი და მისი დედოფალი ანხესენამუნი. არსებობს საკმაოდ საფუძვლიანი ეჭვები, რომ სმენკჰარეს ცოლი იყო არა ნეფერნეფერუატენი, არამედ თვით ანხესენამუნი. ტუტანხამონის გამეფების დროისათვის წყვილი საკმაოდ ახალგაზრდაა და სამეფოს მართვა არ შეუძლიათ. მათ პერიოდში მოხდა ძველი რელიგიის აღდგენა და დედაქალაქის კვლავ თებეში გადმოტანა. დედოფლის სახელი იცვლება და ხდება ანხესენამუნი. ერთად ეგვიპტეს დაახლ. 10 წლის განმავლობაში ედგნენ სათავეში. ამავე პერიოდში საკმაოდ ძლიერდება ეის ფიგურა სამეფო კარზე, რომელიც თანდათან უფრო იკრებს ძალას და გადამწყვეტ როლს თამაშობს ქვეყნის მართვაში.
ერთად თანაცხოვრებისას, სამეფო წყვილს ორი შვილი შეეძნათ, ორივე გოგონა. ორივე მათგანი ნაადრევად დაიბადა და დაიღუპა. მათი ცხედრები ჰოვარდ კარტერმა ტუტანხამონის სამარხში აღმოაჩინა. 18 ან 19 წ;ის ასაკში, მოულოდნელად ფარაონი იღუპება და ანხესენამუნი სრულიად მარტო რჩება, ტახტის მემკვიდრის გარეშე. დედოფალის წინაშე, საკმაოდ ძნელი ამოცანა იდგა, უნდა ემართა ქვეყანა და ასევე ეპოვნა მომავალი ფარაონი.
მეფეთა ველზე გათხრების დროს აღმოაჩინეს ოქროს ბეჭედი, სადაც ანხესენამუნი გამოსახულია მისი მეუღლის მემკვიდრესთან, ეისთან ერთად. თუმცა არაა ნათელი მითითება იმისა, რომ წყვილი დაქორწინებულია.
დედოფლის სახელს კიდევ ერთი გაბედული და საკმაოდ სკანდალური ნაბიჯი უკავშირდება, თუმცა ეხნატონის რელიგიური რეფორმების შემდეგ, თითქოს ეგვიპტისათვის აღარაფერი უნდა ყოფილიყო გასაკვირი. ანხესენამუნი ხეთების მეფეს წერილს სწერს, სადაც სთხოვს რომ მისი ერთი-ერთი ვაჟი გაეგზავნა ეგვიპტეში, დედოფალი მას ცოლად გაჰყვებოდა და ეგვიპტის მმართველს გახდიდა. ხეთების მეფემ, მართლაც გამოგზავნა მისი ვაჟი, თუმცა გზაში დაიღუპა. სწორედ ამ მოვლენების შემდეგ, ანხესენამუნი ძვ.წ. 1322 წლის შემდეგ ქრება ისტორიიდან, სავარაუდოდ ის დაქორწინებულ იქნა ეიზე, რომელიც ამ ქორწინების საშუალებით ტახტის ლეგიტიმური მემკვიდრე ხდება.
დედოფლის სახელი აღარსადაა წარწერილი, დღემდე არაა ნაპოვნი მისი საბოლოო განსასვენებელი. ეს იყო ქალი, რომელიც საკუთარი მოკლე ცხოვრების მანძილზე, ოთხი ფარაონის ცოლი იყო: ეხნატონი, სმენკჰარე, ტუტანხამონი და ეი. ანხესენამუნი, მე-18 დინასტიის კიდევ ერთი დაკარგული დედოფალია, რომელიც ელოდება, ეგვიპტის ქვიშა როდის გაგვანდობს მის ბედს. ეგვიპტელებს სწამდათ, რომ თუ ადამიანის სახელს ახსენებენ, ე.ი. ის კვლავ ცოცხალია; დედოფალი ანხესენამუნიც კვლავ ცოცხალია და ელოდება როდის გავიგებთ მის ტრაგიკულ ბედს.
წყარო:
Ankhesenamen – Encyclopaedia Britannica
Queen Ankhesenamen – by Anneke Bart
Ankhesenamen – Princeton.edu
Ankhesenamen – Ancient History Encyclopaedia
Mariam Meritamen's Blog 